Netflix en de mysterieuze wijzen uit de ijstijd (2024)

De Netflix-serie is de afgelopen weken bekeken door miljoenen mensen, die vermoedelijk nog nooit gehoord hadden over deze ijstijdbeschaving en zich afvragen waarom de universiteiten de ontdekkingen van Graham Hanco*ck niet serieus nemen.

Welnu, dat komt eigenlijk vooral omdat Hanco*ck de wetenschap op zijn beurt ook niet serieus neemt. De meeste archeologische vondsten en locaties zijn uit-en-te-na bestudeerd, en de Britse krant The Guardian noemt de acht afleveringen van Hanco*ck zelfs ‘de gevaarlijkste serie op Netflix’.

Een onbekende beschaving op Java?

Coördinaten: 6° 59′ 36.5″ S, 107° 3′ 22.96″ E

In het oosten van Java vinden we het eerste van de mysteries van Graham Hanco*ck, Gunung Padang. Volgens hem staat het bestaan hiervan op gespannen voet met het gangbare beeld van de ontwikkeling van de mens.

Hij denkt dat de grote rotsblokken hier door mensen zijn geplaatst, en wel door een geavanceerde cultuur die de ‘officiële’ wetenschap weigert te erkennen.

Op het eerste gezicht lijkt Gunung Padang op een fort of een tempelcomplex dat is verwoest. De grote steenblokken liggen kriskras door elkaar op een 880 meter hoge berg, maar toch zit er een bepaalde orde in.

Potscherven uit het gebied zijn gedateerd op iets voor het begin van onze jaartelling. De stenen stammen vermoedelijk uit de 6e tot 8e eeuw.

Deze dateringen worden betwist door o.a. de Indonesische geoloog Danny Hilman Natawidjaja, die stelt dat het bouwwerk 9000 tot 20.000 jaar oud is en op een oude piramide staat.

De meeste andere onderzoekers houden het erop dat het geen piramide is, maar een uitgedoofde vulkaan.

Hulp bij de piramiden

Coördinaten: 19° 3′ 27″ N, 98° 18′ 7″ W

In de tweede aflevering van Ancient Apocalypse neemt Graham Hanco*ck ons mee naar de piramide van Cholula, een kleine 100 kilometer ten oosten van Mexico-Stad.

Met een grondvlak van 400 bij 400 meter is het de grootste piramide ter wereld. Toch wisten de Azteken hem met aarde te bedekken en te verstoppen voor de Spaanse conquistadores, die begin 16e eeuw het gebied binnendrongen. Later bouwden de Spanjaarden een kerk op het verborgen complex – ze hadden geen idee dat onder de gewijde grond acht lagen heidense piramiden schuilgingen.

Zelfs Graham Hanco*ck snapt wel dat deze gigantische ruïne niet op de laatste ijstijd 12.000 of 13.000 jaar geleden te dateren is. Daarom klampt hij zich vast aan de mythologie uit deze streek.

Een mysterieus verhaal over een vreemdeling die arriveerde in een door slangen getrokken boot – dichter bij een smoking gun die zijn theorie bevestigt, komt Hanco*ck in deze aflevering niet.

De 72-jarige Brit neemt de mythe over een bebaarde vreemdeling letterlijk: hij lijkt te beweren dat de indiaanse culturen zo’n 11.800 jaar geleden ontsproten zijn uit de ijstijdbeschaving.

Het werk van Neanderthalers?

Coördinaten: 36° 2′ 49.83″ N, 14° 16′ 8.3″ E

Malta is maar anderhalf keer zo groot als Texel. Toch zijn er op het eiland meer dan 20 tempels te vinden die in de steentijd zijn gebouwd. De eerste en grootste, Ġgantija, is gedateerd op ca. 3800 v.Chr.

Volgens de Schots-Engelse Graham Hanco*ck zijn deze tempels terug te voeren tot de laatste ijstijd. Het lijkt hem onwaarschijnlijk dat de vroege Maltezen zo’n groot complex van 20 ton zware stenen hebben kunnen bouwen. Ze moeten hulp gehad hebben van overlevenden van de ijstijd.

Hanco*ck wijst op de vondst van een paar tanden die vermoedelijk van Neanderthalers afkomstig zijn. Hieruit blijkt dat er al 30.000 jaar geleden vertegenwoordigers van het geslacht hom*o op Malta waren – al staan de Neanderthalers niet bekend om hun stenen bouwwerken: ze maakten alleen dingen van mammoetbotten.

Daarnaast benadrukt Hanco*ck dat de ijstijdbeschaving Malta met droge voeten bereikte, want vóór de laatste ijstijd zat het eiland aan Sicilië vast. Op dit punt geven oceanografen hem gelijk: op sommige plaatsen is de zee tussen Malta en Sicilië maar 90 meter diep.

Graham Hanco*cks beweringen staan echter op gespannen voet met die in de vorige aflevering, toen hij uitlegde dat de brengers van beschaving naar Mexico kwamen in een door slangen getrokken boot.

Een verharde weg onder water?

Coördinaten: 25° 46′ 1.08″ N, 79° 16′ 43.78″ W

In zee bij het eiland Bimini, dat bij de Bahama’s hoort, ligt een aantal rechthoekige rotsplaten.

Graham Hanco*ck ziet er de overblijfselen van een verharde weg in, gebouwd door een onbekende beschaving van vóór de zeespiegelstijging na de laatste ijstijd, bijna 12.000 jaar geleden. De ‘weg’ bestaat uit een soort tot 12 meter lange tegels en leidde misschien wel naar Atlantis. Hij ligt vandaag de dag op 5 meter diepte in zee.

Geologen twijfelen er echter niet aan dat het om zogeheten beachrocks gaat: stukken rots die ontstaan uit afzettingen op tropische en subtropische stranden.

Deze kussenvormige rotsblokken bestaan uit steen en zand, maar er zijn ook beachrocks gevonden met plastic afval erin.

Dat de stenen eruitzien alsof ze door mensen zijn gemaakt, is een trucje van moeder aarde. Geologen hebben een naam voor natuurlijke objecten die net artefacten lijken: geofacten.

Een waarschuwing in een tijdcapsule?

Coördinaten: 37° 13′ 22.81″ N, 38° 55′ 20.51″

Göbekli Tepe in Turkije geldt op dit moment als het oudste religieuze bouwwerk op aarde en is gedateerd op zo’n 12.000 jaar geleden, toen de bevolking nog als jager-verzamelaars in de steentijd leefde.

Ooit is Göbekli Tepe onder de grond verdwenen en vergeten. De opgravingen van de tempel op de Anatolische hoogvlakte begonnen pas in 1994, en er is nog maar een klein deel blootgelegd. Er zijn wel meer vergelijkbare heuvels in de omgeving ontdekt. Deze bevatten een aantal ronde vertrekken met tot 20 ton zware, T-vormige zuilen, versierd met symbolen en dieren.

De vele symbolen in Göbekli Tepe linkt Graham Hanco*ck aan de geavanceerde ijstijdbeschaving. Hij ziet Göbekli Tepe als een tijdcapsule met een boodschap van de steentijdmensen aan ons: er kan dood en verderf uit de hemel vallen in de vorm van verwoestende meteorieten.

Wetenschappers zien de tempels als plaatsen waar mensen bijeenkwamen om te offeren aan hun goden. Maar ze staan er wel van te kijken dat steentijdmensen al zo vroeg tempels bouwden.

Astronomische observatoria?

Coördinaten: 32° 38′ 14.99″ N, 91° 24′ 25.9″ W

en 39° 1′ 0″ N, 83° 26′ 0″ W

In deze aflevering wordt Graham Hanco*ck voor het eerst tegengesproken. Hij bezoekt twee prehistorische locaties in Noord-Amerika: Poverty Point in Louisiana en Serpent Mound in Ohio.

Poverty Point bestaat onder meer uit een aantal kunstmatige heuvels en cirkels met ronde wallen eromheen die aan een amfitheater doen denken. Het hele complex beslaat circa 163 hectare (228 voetbalvelden).

Serpent Mound is een uit de kluiten gewassen afbeelding van een slang van 411 meter lang die een heuvel op kronkelt.

Er is bar weinig bekend over het doel van beide complexen. Sommige geleerden zien Poverty Point als een religieuze ontmoetingsplaats, terwijl anderen denken dat er handel gedreven werd. De slang van Serpent Mound is georiënteerd op de zon tijdens de zonnewende en had dan ook wellicht een astronomische functie.

De datering van beide complexen is onzeker, en het maakt het er niet eenvoudiger op dat er honderden jaren lang bovenop is gebouwd. De oudste schatting dateert Poverty Point op een paar duizend jaar voor het begin van de jaartelling. Serpent Mound zou rond 100 à 300 v.Chr. zijn gemaakt.

Graham Hanco*ck is niet tevreden met deze dateringen. In een interview met een parkmedewerker doet hij zijn theorieën uit de doeken over de oriëntering van Poverty Point op de sterrenhemel.

De parkbeambte wijst de ideeën niet van de hand. Zoals het een wetenschapper betaamt als er weinig archeologische bewijzen zijn, zegt hij:

‘Daar weten we nog niet veel over.’

Bij de volgende halte, Serpent Mound, heeft de autoriteit die het gebied beheert medewerking aan de Netflix-serie geweigerd:

‘De presentator is pleitbezorger voor een theorie die op gespannen voet staat met wat volgens ons de waarheid over Serpent Mound is,’ staat er in de afwijzing.

Een ondergrondse bunker?

Coördinaten: 38° 22′ 24.6″ N, 34° 44′ 6.36″ E

‘Wat ik voorstel is dat we erkennen dat er iets wat we zouden beschouwen als een geavanceerde beschaving bestond tijdens de ijstijd,’ zegt Graham Hanco*ck in de inleiding van de zevende aflevering van Ancient Apocalypse.

‘Ik beweer niet dat ze op de maan geland zijn, maar wel dat ze wat wetenschappelijke inzichten betreft buitengewoon geavanceerd waren.’

Ondertussen rijdt hij in een jeep naar de ondergrondse stad Derinkuyu in Cappadocië in Turkije.

‘Het is een overlevingsbunker diep onder de grond!’

Hanco*ck beweert dat de wetenschap niet kan verklaren waarom duizenden mensen een hele stad onder de grond bouwden. Volgens hem schuilt het antwoord in het complex zelf.

De inwoners wilden zichzelf beschermen tegen de meteorieten waarvoor de vertegenwoordigers van de ijstijdbeschaving hadden gewaarschuwd. Of ze schuilden er tegen de ijzige winter die de natuurramp zou hebben veroorzaakt.

De grote, allesverwoestende ramp?

Coördinaten: 47° 34′ 38″ N, 119° 24′ 5.93″ W

In de laatste aflevering zet Graham Hanco*ck zijn argumenten uit de zeven voorgaande op een rijtje en komt hij met een verklaring voor het lot van de mysterieuze ijstijdcultuur. In oude mythen vindt hij beschrijvingen van zware overstromingen die hele gemeenschappen wegvaagden.

In het noordwesten van de VS ziet hij de sporen van een enorme vloedgolf van smeltwater, die zich een weg baande door de Channeled Scablands, nu een landschap vol littekens. Een bij de Mexicaanse grens, in Murray Springs, vindt hij sporen van de ramp die de overstromingen veroorzaakte.

Over deze argumenten moet je zelf maar nadenken. Let er wel op hoe selectief hij omgaat met de onderzoeksresultaten van de ‘mainstream academische wereld’ en hoe behendig hij zijn eigen bewijzen in elkaar knutselt met behulp van oude mythen, zorgvuldig geselecteerde vondsten en eigen observaties.

De beelden van de vele archeologische en geologische locaties zijn prachtig, en dat is de grootste verdienste van Hanco*cks Netflix-serie. Hij reist de hele wereld over en toont plaatsen die maar weinig mensen kennen. En daarvoor heeft hij een professionele filmploeg met drones in de arm genomen – en een heel symfonieorkest dat zijn beweringen van dramatische muziek voorziet.

De hoge productiewaarde is echter een vlag op een modderschuit. Graham Hanco*ck geniet duidelijk van zijn rol als rebel in de wetenschappelijke wereld. De geloofwaardigheid is een heel ander verhaal.