L-theanine (γ-glutamylethylamide, 5-N-ethyl-glutamine) is een wateroplosbaar, op glutamine gelijkend aminozuur dat thee zijn karakteristieke smaak geeft. Het unieke aminozuur behoort niet tot de essentiële aminozuren, noch tot de niet-essentiële aminozuren en wordt niet in lichaamseiwitten ingebouwd. Het is geen stof waar een tekort van voor kan komen maar het heeft wel veel positieve gezondheidseffecten. L-theanine wordt na inname snel opgenomen in de dunne darm en heeft meestal al binnen 30 minuten een (dosisafhankelijk) ontspannend en kalmerend effect, zonder dat sufheid of slaperigheid optreedt. De ontspanning gaat gepaard met toename van alfa*golven in de hersenen (bij een dosis vanaf 50 mg). Voor het slapen ingenomen kan L-theanine de slaapkwaliteit verbeteren. L-theanine kan de bloed-hersenbarrière passeren en beïnvloedt verschillende neurotransmittersystemen in de hersenen (GABA, dopamine, serotonine, glutamaat). Vooral in combinatie met cafeïne zorgt L-theanine voor toename van mentale alertheid en focus, terwijl mentale vermoeidheid minder snel optreedt. L-theanine heeft neuroprotectieve eigenschappen en remt leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang. Ook heeft het antioxidatieve en ontstekingsremmende effecten, kan L-theanine het metabolisme reguleren, biedt het cardiovasculaire bescherming en kan het bijdragen aan immuunregulatie.
Bronnen
L-theanine komt met name voor in thee; witte, groene of zwarte thee (Camellia sinensis). Een kop thee bevat circa 8-20 mg L-theanine (1-2% van het drooggewicht). Daarnaast komt het ook voor in de paddenstoel Xerocomus badius.
Indicaties
- Angst, innerlijke onrust, depressie
- Stress, hoge stressgevoeligheid, stressgerelateerde bloeddrukstijging
- ADHD (ook om beter te slapen)
- Schizofrenie
- Premenstrueel syndroom
- Verbetering concentratie/focus en mentaal uithoudingsvermogen
- Verbetering slaapkwaliteit
- Leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang
- Atherosclerose
- Ondersteuning gewichtsverlies
- Ondersteuning immuunsysteem
- Leverbescherming, leveraandoeningen
Contra-indicaties
Zwangerschap en het geven van borstvoeding
Gebruiksadviezen
L-theanine in synthetische vorm is momenteel in de EU niet toegelaten in voedingssupplementen. De bron van de L-theanine moet altijd (groene) thee zijn. Er zijn L-theanine-supplementen met verschillende samenstellingen op de markt. Let erop dat sommige preparaten ook cafeïne kunnen bevatten wat niet voor iedereen wenselijk is.
Voor het gebruik van L-theanine voor volwassenen kan een dosering van 1-2x daags 200-400 mg worden geadviseerd. Voor kinderen vanaf 8 jaar is tot 400 mg per dag gebruikt in onderzoek.
Interactie
- L-theanine beschermt mogelijk tegen maagzweren veroorzaakt door NSAID’s zoals ibuprofen en indomethacine.
- L-theanine vermindert het stimulerende effect van cafeïne (onder meer op de bloeddruk) en gaat slaapproblemen door cafeïnegebruik tegen; cafeïne versterkt het effect van L-theanine op het denkvermogen.
- L-theanine beschermt de lever tegen schadelijke effecten van alcohol.
- L-theanine beschermt de hersenen tegen beschadiging door onder meer aluminium en milieutoxines (insecticiden) zoals dieldrin en rotenon (dieronderzoek).
- L-theanine geeft steun bij het stoppen met roken en vermindert ontwenningsverschijnselen van opioïden (dierstudie).
- L-theanine kan de werking van antihypertensiva en antipsychotica ondersteunen.
- Toxiciteit van cytostatica (waaronder irinotecan, doxorubicine) wordt tegengegaan door L-theanine; tevens ondersteunt L-theanine de werkzaamheid van cytostatica zoals doxorubicine, idarubicine, adriamycine, cisplatine en irinotecan (preklinisch onderzoek).
- Gebruik L-theanine bij kanker(therapie) alleen onder begeleiding van een arts. L-theanine in combinatie met B-vitamines heeft mogelijk positieve synergistische effecten op spanning/stress/depressieve symptomen en cognitie.
- Onderzoek laat zien dat een combinatie van cysteïne (700 mg) en L-theanine (280 mg) anti-inflammatoire effecten (reductie IL-6 en CRP) heeft en succesvol kan worden gebruikt om het herstel te bevorderen na operatie (10 dagen innemen, 5 dagen voor de operatie starten).
- L-theanine heeft een beschermend effect op het microbioom van de darmen (dierstudie). Het kan de goede bacteriën stimuleren (zoals Lactobacillus) en de schadelijke bacteriën remmen (zoals Clostridium).
Veiligheid
Het gebruik van theanine is zeer veilig, zeker in de aangegeven doseringen. De in dierstudies vastgestelde NOAEL (no-observed-adverse-effect-level) bedraagt maar liefst 4000 mg/kg/dag. Ook bij langdurig gebruik (1,5 jaar) van hoge doseringen is het gebruik van L-theanine in dierstudies veilig.
Literatuur
- Saeed M et al. Green tea (Camellia sinensis) and l-theanine: medicinal values and beneficial applications in humans-a comprehensive review. Biomed Pharmacother. 2017;95:1260-1275.
- Yoto A et al. Effects of L-theanine or caffeine intake on changes in blood pressure under physical and psychological stresses. J Physiol Anthropol. 2012;31:28.
- Lyon MR et al. The effects of L-theanine (Suntheanine®) on objective sleep quality in boys with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Altern Med Rev. 2011;16(4):348-54.
- Wang D et al. Theanine: the unique amino acid in the tea plant as an oral hepatoprotective agent. Asia Pac J Clin Nutr. 2017;26(3):384-391.
- Chatterjee S et al. L-Theanine healed NSAID-induced gastric ulcer by modulating pro/antioxidant balance in gastric ulcer margin. J Nat Med. 2014;68(4):699-708.
- Cho HS et al. Protective effect of the green tea component, L-theanine on environmental toxins-induced neuronal cell death. Neurotoxicology. 2008;29:656-62.
- Alkhlaif Y et al. L-theanine attenuates nicotine reward and withdrawal signs in mice. Neurosci Lett. 2023;807:137279.
- Ritsner MS et al. L-theanine relieves positive, activation, and anxiety symptoms in patients with schizophrenia and schizoaffective disorder: an 8-week, randomized, double-blind, placebo-controlled, 2-center study. J Clin Psychiatry. 2011;72:34-42.
- Sugiyama T et al. Theanine, a specific glutamate derivative in green tea, reduces the adverse reactions of doxorubicin by changing the glutathione level. Cancer Lett. 2004;212:177–184.
- 10. Williams JL et al. The effects of green tea amino acid L-theanine consumption on the ability to manage stress and anxiety levels: a systematic review. Plant Foods Hum Nutr. 2020;75:12-23.
- Borzelleca JF et al. A 13-week dietary toxicity and toxico*kinetic study with l-theanine in rats. Food Chem Toxicol. 2006;44:1158-66.
- S. Fujii et al. Tumorigenicity study of l-theanine administrated orally to mice. Food Chemistry. 2008;110:643-46.
Terug
